Musea in Novi Sad

Novi Sad heeft een aantal musea die de moeite van een bezoek zeker waard zijn. De interessantste voor de kunsthistoricus zijn de Galerija Matice Srpske en de Pavle Beljanski Memorial Collection. Beide musea liggen aan de Trg Galerija, vrij vertaald als ‘Museumplein’ (in het Servisch is museum muzej), een lelijk parkeerterrein verborgen achter lelijke kantoorkolossen. Novi Sad moet zich schamen voor dit plein; maar meer hierover in mijn volgende blogbericht.



Galerija Matice Srpske

De Galerija Matice Srpske is een groot museum (dat wel een renovatie zou kunnen gebruiken) met een mooie collectie schilderijen van de middeleeuwen tot en met de twintigste eeuw. En met bijzondere tijdelijke tentoonstellingen, zoals die van vorig jaar met vrouwenportretten van Paja Jovanović. Een beetje ouderwets museum qua sfeer en inrichting. Geen Engelstalige bijschriften en van een museumwinkel kan eigenlijk geen sprake zijn. Maar het museum leeft wel. Wie het museum volgt, bijvoorbeeld via Facebook, ziet dat er veel activiteiten worden georganiseerd. Jammer is het wel dat deze berichten alleen in het Servisch worden geschreven, en bovendien met het Cyrillisch alfabet. Niettemin is dit mijn favoriete museum in Novi Sad.

De Pavle Beljanski Memorial Collection toont zoals de naam al suggereert het legaat van kunstverzamelaar Pavle Beljanski. De collectie is ondergebracht in een modern gebouw (met een museumwinkeltje) naast de Galerija Matice Srpske. Hier een zekere specialisatie, gebaseerd op de voorkeur van de collectioneur: schilderijen en beelden van Servische kunstenaars uit de eerste helft van de twintigste eeuw, waaronder Bijelić, Dobrović en Šumanović. In het museum is ook de grote werkkamer van Pavle Beljanski nagebouwd. Aan de muur een vroeg werk van de Kroatische kunstenaar Vlaho Bukovac: La grande Iza (Velika Iza in het Servisch). Wie in 2009 in het Haagse Gemeentemuseum de grote overzichtstentoonstelling van Bukovac heeft gezien heeft Iza al mogen bewonderen.



Galerija Rajka Mamuzića

Aan de Trg Galerija bevindt zich ook nog de Galerija Rajka Mamuzića. Deze galerie toont schilderijen, tekeningen en beelden van Servische kunstenaars uit de tweede helft van de twintigste eeuw, verzameld door Rajko Mamuzić. Helaas hebben we de collectie niet kunnen bekijken; de eerste keer stonden we voor een gesloten deur; de tweede keer werd de museumnacht voorbereid.

Novi Sad kent ook twee zogenaamde stadsmusea: één in het Arsenaal boven op Petrovaradin Tvrdjava en de ander in een lichtgroen geschilderd, architectonisch bezienswaardig gebouw aan de Ulica Dunavska. In het Arsenaal wordt getracht een beeld te geven van de Novi Sadse stadsgeschiedenis. De presentatie is echt slecht; één gangpad in een grote zaal. Veel objecten en schilderijen kan je niet van dichtbij bekijken. In het mooie gebouw aan de Dunavski wachtte ons een heel andere ervaring. Op het eerste gezicht één zaaltje met een tijdelijke tentoonstelling van moderne sieraden. Onze vraag aan de drie dames in de bewakersloge waar de kunstcollectie van doktor Branko Ilić was gebleven veroorzaakte een lichte paniek. Sleutels werden tevoorschijn getoverd, gordijnen opzij geschoven, deuren geopend en lichten ontstoken. De vriendelijke maar nerveuze dame die ons begeleidde was professor aan de Academie van Schone Kunsten in Novi Sad en tevens restauratrice. Ze liet ons zien waar zij werkte aan de restauraties: een kamertje aan de straatzijde met de ramen wijd open. Op tafel een paar Oudhollandse meesters. Of ze echt waren weet ik niet, want het is dit museum dat in 2006 de voorpagina’s haalde met het nieuws dat er een Rembrandt was gestolen. Het bleek uiteindelijk te gaan om een kopie. Toch is dit museum wel degelijk een bezoek waard.

Last but not least het Vojvodina museum dat gevestigd is in een groot streng klassiek gebouw tegenover Dunavski park. Hier wordt de geschiedenis van Vojvodina uit de doeken gedaan. Op een manier die boeit. Met objecten en maquettes, foto’s en schilderijen. Zelf vond ik de zalen die gewijd zijn aan de architectuur in Vojvodina het meest aansprekend. Een aanrader dit actieve museum, kijk ook maar op Facebook.